Gaat de historie van de Martinuskerk in Rijswijk misschien wel terug naar de 9e eeuw, voor het orgel in die kerk gaat dat niet op. Vermoedelijk is het orgel dat door de Utrechtse orgelmaker Witte in 1875 werd gebouwd, het eerste instrument in deze kerk. Groot is het instrument niet: het telt slechts 9 registers, verdeeld over twee manualen. Het Pedaal is aangehangen, dat wil zeggen dat het geen eigen registers heeft maar naar keuze meeklinkt met het eerste of tweede manuaal.Op 15 januari 1975 tekenden de kerkvoogden het contract met orgelbouwer Witte en reeds op 25 juli van datzelfde jaar werd het instrument in gebruik genomen. De predikant preekte over Psalm 150:4b (in Statenvertaling die spreekt over het orgel) en het orgel werd bespeeld door niemand minder dan Richard Hol, organist van de Domkerk in Utrecht, destijds een van de beste organisten van ons land.
Vaak zijn in de loop der jaren de nodige wijzigingen aangebracht in een orgel. In Rijswijk is het instrument ongewijzigd gebleven. De ‘grootste’ verandering was de komst van een windmotor. In 1996 is het orgel gerestaureerd door orgelmaker Hank van Eeken met Hans van Nieuwkoop als adviseur.
Het instrument is van 1875, een periode waarin romantiek aan de orde was met bijzondere aandacht voor ‘vroeger’. Neogotiek was daarvan een uiting. Dat is ook te zien aan de orgelkas in Rijswijk, compleet met neogotische pinakels op de kas. Een dergelijk ontwerp van een orgelkas heeft Witte op meer plaatsen toegepast. Maar in de klank moest het orgel vooral ‘voornaam’ klinken en de gemeentezang goed kunnen ondersteunen. De orgels van Witte voldeden zondermeer aan dat profiel. Het zijn kwalitatief hoogstaande instrumenten, een lust voor het orgelminnend oor.
Dispositie
Hoofdwerk Nevenwerk Pedaal
Prestant 8 Viola 8 Aangehangen
Bourdon 16 Holfluit 8
Octaaf 4 Fluit 4
Doublet I-III
Cornet II
Trompet 8 B/D
Manuaalkoppel
Keerkoppel P-I/II
Literatuur: T.W.F. den Toom: De orgelmakers Witte (2 delen, proefschrift 1997).